गोर समाजेर पेनार काळेरी खरी वळख 1) गोर समाजेरो मुळ:- गोर समाजेर विचारवंत गोर समाजेर उत्पत्ती लोक कथारे आधारेपर अलग अलग वतारेछ. कोई एलसी मेलसीती, कोई बाळा-भीकाती, कोई जंगी भंगीती, कोई राधामोलाती तर कोई कृष्णेर वंशज वतारेछ. गोर विचारवंतेवूर यी उत्पत्ती अर्थात अस्तित्व बिना आधार, विसंगत, तर्कहीन अन भाकड कथावूरो परिणाम छ. केरी उत्पत्ती केती हुयी, यी निश्‍चितपणो कोई वता सकेनी. फक्त अस्तित्वेरो काळ वता सकछ. गोर विचारवंत गोर समाजेरो अस्तित्व इसवीसनेरो पछेरो वतारेछ, जो सो टक्का खोटो, अविश्‍वसनीय छ. गोर समाजेरो अस्तित्व सिंधु सभ्यतारे आधारेपर इसवीसनेरे आंघ दस ते नऊ हजारेरो काळ जाणवछ. गोर समाजेरो भारतेम अस्तित्व येरे बी आंघेरो वे सकछ. इतिहासकार एस.एल. निर्मोही रे अनुसार वेद ग्रंथ (मुळ) ब्राह्मण कोनी लखे छ. मुळ वेद ग्रंथ भारतेम प्रथम स्थाईक वेयवाळ मुळनिवासी विकसित सिंधू संस्कृतीरे काळेम अंदाजे 3000 ते 2000 रेरे काळेम लखे गेछ. ये ग्रंथेवूम बदल करन जे ग्रंथ बादेम बामण वोनुरे राज काळेम लखे छ, ये वेद ग्रंथेवून उतर म्हणजे बादेर, बदल करे हुये, बिघाडे हुये उतर वेदग्रंथ किंवा पुराण ग्रंथ केतु आय. पूर्व, मूळ, आदि वेद ग्रंथेम पणी समाजेर अन बामण (आर्यरो) सेनापती इंद्रदेव येनुम लढाईरो आणि पणीरो हार वेयरो, स्थलांतरेरो प्रसंग, घटना वताई हुयी छ. सिंधू संस्कृती निर्माणेरो आंघ पणी (गोर) समाज बलुचिस्तानेम आढाई हजार साल थांबोतो अन पछ वतेती हळी हळी सिंधू नंदीकाठ स्थाईक वेतानी सिंधू नगरेरो अन सिंधू संस्कृतीरो निर्माण किदोतो, असे प्रमाण मळछ. ये मुळ वेद ग्रंथेवूम जात, धरम, देव, देवी, पंथ, संप्रदाय, मंदिर, तीर्थक्षेत्र, यज्ञ, भगवान, भाग्य, कर्मकांडेवूरो कतीच उल्लेख छेनी. आजेर अनेक इतिहासकार पूर्व वेद काळेर पणी (द्रविड) समाजेनच आजेरो गोर समाज मानरेछ. बंजारा, वंजारा, लमाना, लबाना ये नाम (पणी) समाजेरच मोगल काळेम देये हुये पर्यायी नाम छ. पूर्व वेद काळेर, उत्तर वेद (बामण) काळेर, बुध्द काळेर, सम्राट अशोक काळेर अन मोगल काळेर भळण पणी (गोर) समाजेन आजेतानीन डोड़से (150) नाम मळे हुये छ. 2) पणी (गोर) समाज यी प्रकृती, निसर्ग, मूळ तत्ववादी वेततो:- प्रकृती, निसर्ग, मुळ तत्ववादी म्हणजे प्रत्येक्ष दखायेवाळ, अनुभव देयवाळ, उपयोगी, भेदभावमुक्त, समतावादी, कान, आखी, जीभ, स्पर्श, नाकेन जाणीव वेयवाळी, रक्षक, पालक घटकेवूर कदर करेवाळ, घटकेवून मान्य करणू, स्वीकार करणू, म्हणजे मूलतत्ववादी बणणू. अदृश्य, अनुभवविहीन, कृत्रिम, फसवी, छळवादी, घटकेवून, चीजेवून, घटनावून, निरोपयोगी, निरर्थक, पक्षपातपूर्ण, शोषक, अन्यायी घटकेवून मान्य न करणू म्हणजे मूलतत्ववादी बणणू. गोर समाज निसर्ग, प्रकृतीवादी वेततो. करनच वू, अग्नी, वाळ, सूर्य-तारा, झाडी, डुंगर, खोळा, नंदी, खड, जंगल संपत्ती, धातु म्हणजे लोहो, तांबा, कासो, सोनो, चांदी, रुपो, पितळ, भाटा, झिकडी, खाद्य चीजे, छेळी, कुकडी उपजावू अन जन्मभूमी, याडीबाप, दादी दादा, पडदादा दादी, पाळीव जनावर कुत्रा सीबी (बिल्ली) वगैरेर रेख देख, पालन-पोषण, आदर, सन्मान, वंदन करतोतो, काळजी लेतोतो, केपीपर बी अन्याय किंवा दुरोपयोग कोनी करतोतो. यी (सदर) संस्कृती, जीवनशैली गोर समाजेर उतरवैदिक, आर्य, ब्राह्मणी, सनातनी, हिंदू अन इतर सारी धर्मेवूर निर्मिती अथवा अस्तित्वेपूर्वी (आंघ) वेतती. हिंदू, बामणी, मुसलीम, इसाई, पारसी, सिख, जैन, समाजेर धरमेप्रमाण गोर जीवनशैली (धाटीम) जात, देव, धर्म, मंदिर, तीर्थक्षेत्र, नशीब, वर्ण, मुहूर्त, गण, कुुंडली, यज्ञयाग, तीर्थयात्रा, असी कुणसीच कृत्रिम, निरर्थक, फसवी, शोषक वाते कोनी वेतती. गोर समाज उपरेरी सारी कृत्रिम म्हणजे मानव निर्मित स्वार्थी, अन्यायी, अत्याचारी, शोषक संस्कृतीतीमुक्त वेततो. येच संस्कृती, जीवनशैलीन गोर धर्म संस्कृती न केता धाटी संस्कृती मानतेते. 3) गोर धाटी संस्कृतीर पतन कराती सुरु हुयो:- पणी (गोर) अन आर्य सेनापती इंद्रदेवरे लढाईम गोर समाज इसवीसन 1850 ते 1750 सेर दरम्यान हारगो. जीव अन इज्जत बचायेसारु गोर देशेरे चारी दिशाम डुंगर खोळाम रेहे लागो. मात्र काही गोर बामणेन शरण चलेगे. काही बामणेवूर गुलाम बनगे, कांही दुसरे विदेशीवूर गुालम बनगे. कांही मोगल-मुसलीमेर, काही सिखेर, काही राजपुत-मराठावूर आसरेती रेहे लाग. शेवटी ब्रिटिशेर आसरेम रेहे लागे. जे गोर इसवीसन 1750 सेर बाद जीव-इज्जतेरी रखवाली सारु डुंगर अन खोळावूम धासगेते, ओ 1947 ते 1960-65 तांनी गोर धाटीरो पालन करत रे पण, 1965 सेर बाद हळी हळी हिंदू (बामणी) संस्कृतीरो अनुकरण करे लागे अन आज हम हिंदु (बामणच) छा केरेछ. अन स्वतंत्र धरम निर्माण करेरे प्रयत्नेम लागगेच. पेनार गोर धाटी भूलन ये लोक आज रोजी कोर बनेरी पुरी तयारीम छ. इसवीसन 1750 बाद डुंगर-खोळाम न जाता गाम शेरेम रेहेवाळ लोक अन गोर सारी बुध्देर शासन काळेतानी बामणेवूरच गुलामी करते रे. कांही गोर देश छोड परदेश आफ्रिका, युरोप, अरब, मध्य आशिया चलेगे अन वो होटो आच कोनी सके. आज वो रोमा, जिप्सी अन दूसरे नामेती ओळखे जावछ. जे गोर गामशेरेम रेगेते, वो बुध्देरे काळेम बुध्द धम्म स्वीकारन बुध्द धम्मेरो प्रचार प्रसार करते रे. बुध्द अनुयायिवूरो राज नष्ट वेयपर पुन्हा, अरब मोगल, बामणी पेशवाईर गुलामी करणू पडो. मात्र सिख, राजपुत, मराठा अन ब्रिटिश शासन काळेम गोर सिख, राजपूत, मराठा, ब्रिटिशे बरोबर रेतानी प्रगती अन राज करेरो भरपूर प्रयत्न किदे. पण धाटी जीवनशैली भूलते भुलते, गोर, मुसलीम, सिख अन राजपूत, मराठा समाजेम अन ओनूरी संस्कृतीम डूबते चलेगे. आज रोजी लाखोरी संख्याम गोर मुसलीम, सिख, राजपुत अन मराठा म्हणजे हिंदू (बामणी) जीवनशैली जगतु अन ये संस्कृतीवूरो उदो उदो अन जय जयकार करते दखारेछ. आसी हालतेम गोरधाटी जीवनशैलीरो भविष्य कसो रिये, नक्की केतु आयनी. धनवान अन परोपजीवी ढोंगी महाराज, बुवा, बाबा, भगत, भोपा, महंत, भजण्या हिंदुत्वेरो (बामणी) धरमेरे प्रचार-प्रसारेम लागे रेहेरे कारण गोरधाटी अन गोर समाज नष्ट वेयर लक्षण दखारेछ. असी भयान परिस्थितीपर गोर समाजेर बुध्दिवंतेवून विचार, चिंतन, मंथन अन कार्य करेर घण मोट गरज छ, आसो मन वाटछ. गोर धाटीरो त्याग करन, छोडन, मुसलीम, हिंदु (बामणी) सिख, इसाई, वगैरे धर्म किंवा जीवनशैली, संस्कृती स्वीकारेर कारण म्हणजे दुसरे समाजेरो, विशेष करन बामणी, मुस्लीम, मोगले वडीती वेयवाळो अन्याय, अत्याचार, तुच्छतापूर्ण वागणूक, प्रत्येक क्षेत्रेम भेदभाव रेहेरे कारण गोर धाटी छोडन ओनुरी सोईरे हिसाबेती दूसरी संस्कृतीम घुसरो योग्य संरक्षक अन मार्गदर्शन न रेहेरे कारण, लाचारी, गुलामी, उपासमार, बेकारी, अडाणीपणो, अनारोग्य, अस्थिर भटको जीवन दमदाटी, दहशत, सोबत रेण,ू सतत आभाळे हेट कतीबी थांबणो, असी शेकडो अडचणेवूरे कारण गोर आसरो, सहानुभूती, मदत, प्रेम, संरक्षण देयेवाळे दूसरे समाजेरे आसरेन रेहे लागे अन हळू हळू मूळ गोर धाटी संस्कृती भूलन गोरपणो छोडन कोरपणो स्वीकारते जारेछ, यीच खरो अनुभव छ. करन जल्दी जागृत अन संघटित वेतानी गोर धाटी संस्कृतीन बचायेर गरज छ. जयभारत-जयगोर, जय जगत, जय संविधान प्रा- ग.ह. राठोड